Bel fıtığı, günümüzde gözlemlenen en yaygın genel sağlık sorunlarından biridir. Hemen her yaşta görülebilen bel fıtığı, birçok farklı yöntemle tedavi edilebilir. Aynı ölçüde bel fıtığı ameliyatı da farklı yöntemler ve teknikler kullanılarak uygulanabilmektedir. Bu uygulamaların tamamı cerrahi işlemler olsa da gelişen teknolojiye bağlı olarak bel fıtığı tedavisinde farklı çözümler de yaygın olarak kullanılıyor. Bel fıtığı ameliyatlarında temel hedef, omurilikteki sinir üzerinde meydana gelen baskıyı ortadan kaldırmaktır. Söz konusu baskının nedeni olan bel fıtığı sorunu da bu doğrultuda ortadan kaldırılmış olur.
Bel fıtığı, çok büyük oranda sırtın alt bölümünde ve boyun bölgesinde gelişir. Bununla birlikte omurganın her bölgesinde bel fıtığının gözlemlenmesi olasıdır. Sırtın tam orta noktasında bel fıtığı oluşumu ise oldukça nadiren gözlemlenir. Çoğunlukla 30-55 yaş aralığında belirtileri ciddileşen bel fıtığı, her yaş grubunda gözlemlenebilir. Bel fıtığı ameliyatı, bu sağlık sorunun giderilmesi adına geliştirilen en etkili yöntemlerden biridir. Oldukça farklı yöntemler kullanılarak uygulanan cerrahi bir işlemdir.
Bel fıtığı ameliyatı, omurgalar arasında meydana gelen sinir kökü sıkışmasının ortadan kaldırılması amacıyla uygulanan bir tedavi yöntemdir. İnsan vücudunun arka bölümünde omurgalar bulunur. Omurgalar arasında ise bağlantı kurma işlevini yerine getiren disk biçiminde yastıklar mevcuttur.
Bu disklerde, zamanla yaşlanmaya bağlı olarak ya da yaşam tarzı nedeniyle zorlanma ve yıpranmalar meydana gelmektedir. Zorlanma ve yıpranmalar ise disklerin yırtılmasına neden olur. Yırtılan diskler omurganın farklı bölgelerinde şiddetli ağrıları ve yaşam kalitesini düşürebilen çeşitli düzeyde semptomları beraberinde getirmektedir.
Bel fıtığı ya da bir diğer adıyla lomber disk; omurga üzerinde yer alan disklerdeki deformasyon nedeniyle gelişen bir sağlık sorunudur. Günümüzde oldukça yaygın şekilde gözlemlenir. Yaş sınırı olmaksızın her yaş grubunda bel fıtığı sorunu gelişmektedir.
Spinal kolon olarak adlandırılan omurgada 24 adet omur kemiği vardır. Bu kemikler, omurilik adı verilen merkezi sinir sistemi ile kontrol altındadır. Bununla birlikte insan bedeninde dikey eksenli uzanan omurgayı destekleyen sırt ve bel kasları da vardır.
Bu kaslar, omurgayı desteklemenin yanı sıra aynı zamanda bedenin hareket işlevini de yerine getirir. Merkezi sinir sistemi olan omurilikteki hücreler, vücudun farklı bölgelerine ulaşarak insan bedeninin hareket faaliyetlerini sürdürmesinde ana rolü üstlenir.
Omurga boyunca uzanan disklerde meydana gelen bozulma, yıpranma ya da yırtılmalar ise zamanla söz konusu işleyişin aksamasına neden olur. Bu işleyişin aksaması ise hareket kabiliyetinde azalmayı ve daha çok omurga yapısında bozulmaları meydana getirir.
Bel fıtığı ameliyatı, her bel fıtığı tanısı sonrasında uygulanan bir tedavi yöntemi değildir. Tedavi sürecinde hangi yöntemin kullanılacağında bel fıtığının hangi sebepten kaynaklandığı ve boyutları oldukça belirleyici etkenlerdir.
Omurgada yer alan diskler, merkezi sinir sisteminin yanı sıra omurga kemiklerini birbirine bağlama işlevine de sahiptir. Dolayısıyla omurgadaki kemikler arasında bir çeşit amortisör görevini üstlenir. Bu durumda bel fıtığı gelişir.
Yani, bel fıtığının en temel nedeni omurgada bulunan disklerin farklı nedenlerle görevini yerine getiremeyecek şekilde yıpranması, deforme olması, yırtılması, taşması ya da kopmasıdır. Omurgadaki disklerin deformasyonuna neden olan durumlar ise günümüzde yaygın olarak şu şekildedir:
Ayrıca uzun süre aynı pozisyonda oturmanın ya da omurgadaki disklerin aynı pozisyonda sürekli olarak kalmasının da bel fıtığına neden olduğunu söylemek mümkündür.
Bel fıtığı belirtileri, birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bu noktada en temel belirleyici hastalığın boyutları ve ilerleme durumudur. Bel ağrılarının kronik olarak sürmesi ve bacak ya da parmak bölgelerinde uyuşukluklar hissedilmesi halinde bel fıtığından şüphelenilmelidir.
| Bazı fıtık türlerinde idrar kaçırma ya da idrarı tutmakta zorlanma gibi çeşitli ciddi belirtiler de meydana gelebilir. Bel ağrılarının şiddetlenmesi ve bitmeden devam etmesi halinde bel fıtığı ameliyatı, bir tedavi yöntemi olarak uygulanabilir. |
Ne zaman ameliyat olmalıyım ? Bel fıtığı ameliyatı, çoğunlukla bel fıtığı sorununda birincil tedavi yöntemi olarak uygulanmaz. Cerrahi müdahaleden önce ilaçlı tedavi ve fizik tedavi yöntemlerine hastanın cevap vermesi beklenir. Hastanın bu tedavi yöntemlerine cevap vermemesi ve fıtık sorunun şiddetli belirtilerle devam etmesi halinde cerrahi müdahale gereklidir.
Bel fıtığı ameliyatı, farklı teknikler kullanılarak uygulanır. Dolayısıyla uygulama süreci de kullanılacak tekniğe göre farklılık gösterir. Buna karşın tüm yöntemlerde temel olarak omurgadaki disklerin düzeltilmesi hedeflenir.
Bel fıtığı ameliyatı cerrahi bir işlemdir. Uygulama anestezi ile başlar. Çok büyük oranda anestezi uygulaması lokaldir ve çoğunlukla genel anestezi kullanılmaz. Cerrahi işlemde belin yan ya da arka bölümünde 6-7 mm. boyutunda kesiler açılır.
Açılan kesiler yardımıyla omurgada hasar oluşan bölgeye kamera ile giriş yapılır. Fıtık oluşumunun meydana geldiği bölgeye inilir ve fıtık dokusu çıkartılır.
Bel fıtığı tedavisinde günümüzde uygulanan çeşitli cerrahi işlemler mevcuttur. Fıtığın boyutları ve hastalığın ilerleme durumu, hangi yöntemin kullanılacağı açısından belirleyici faktördür. Bel fıtığı ameliyatı kapsamında günümüzde en yaygın olarak kullanılan yöntem açık cerrahi uygulamadır.
Lazerli uygulamalar ise daha çok başlangıç evresinde olan fıtık sorunlarının tedavi edilmesi amacıyla tercih edilir. Bu tarz uygulamalarda ana hedef, fıtığın omurga ve diskler içerisindeki boyutunu küçültmektir.
Bel fıtığı ameliyatı yöntemleri arasında en yaygın olarak uygulanan cerrahi işlem açık cerrahi ameliyatıdır. Bu uygulama daha çok mikrocerrahi ekipman ve araçlarına sahip olmayan sağlık kuruluşlarında kullanılır.
Genel anestezi altında yapılır. Bir diğer adı açık diskektomi ameliyatıdır. Fıtığın olduğu bölgede 5-6 mm. boyutlarında minimal kesi açılır. Bu kesi yardımıyla fıtık omurga diski üzerinden temizlenerek ameliyat tamamlanır.
Günümüzde bel fıtığı ameliyatı kapsamında kullanılan en güvenilir ve yaygın yöntemlerden bir diğeri de mikrodiskektomidir. Bu teknikle yapılan cerrahi işlemlerde daha çok lokal anestezi uygulanır. Fıtığın hangi bölgede geliştiği ve hastanın genel durumu lokal anestezi tercihi için belirleyicidir.
|
Endoskopik diskektomi, iki boyutlu görüntü veren kameralar aracılığıyla gerçekleştirilen bir uygulamadır. Anestezi işleminin ardından fıtık bölgelerinde kesiler açılır. Bu kesiler yardımıyla iki boyutlu görüntü sağlayan kameralarla fıtık oluşumu tespit edilir.
Tespit edilen fıtık, alınarak bel fıtığı sorunu giderilir. Endoskopik diskektomi bel fıtığı ameliyatı, her hasta için uygun değildir. Dolayısıyla uygulamadan maksimum düzeyde verim alabilmek için cerrahi işlem öncesi ön tetkikler detaylı şekilde yapılmalıdır.
Lazer diskektomi, aynı zamanda lazer bel fıtığı ameliyatı olarak da bilinmektedir. Başlangıç seviyesindeki bel fıtığı sorunları için uygundur. Uygulama kapsamında fıtık bölgesine ulaşılarak özel olarak geliştirilen cihazlar yardımıyla ilgili bölgedeki sorunun giderilmesi hedeflenmektedir. Genellikle lokal anestezi altında uygulanmaktadır.
Bel fıtığı ameliyatı süresi, operasyonda kullanılacak olan yönteme göre değişkenlik göstermektedir. Açık cerrahi işlemler, diğer tekniklere göre bir miktar daha uzun sürebilir. Ameliyat süresi, özellikle mikrocerrahi işlemlerde oldukça düşüktür.
Genel anlamda bel fıtığı operasyonunun uygulama süresi 10-40 dk aralığında değişkenlik göstermektedir. Bu süre, fıtığın büyüklüğüne ve bölgesine, ilerleme durumuna ve hastanın genel sağlığına bağlı olarak değişmektedir.
Diğer cerrahi işlemlerde olduğu gibi bel fıtığı ameliyatında da gelişen teknolojiye ve tıbbi ilerlemelere bağlı olarak ameliyat sonrası iyileşme, oldukça kısa sürelere inmiştir. Operasyon sorasında ciltteki yüzeysel dikişlerin iyileşme süresi, yaklaşık olarak bir haftadır.
Omurga bölgesinde yapılan işlem nedeniyle gelişen derin yaranın iyileşme süresi ise hastanın genel sağlık durumuna göre farklılık gösterir. Bu süre çok büyük oranda 1 hafta ile 1 ay aralığında değişkendir.
Her cerrahi operasyonda olduğu gibi bel fıtığı ameliyatı da belli oranda riskler içermektedir. Fakat bu riskler, oldukça düşük oranda karşılaşılan durumlardır. Son derece nadiren gözlemleniyor olmakla birlikte bel fıtığı operasyonunda ya da sonrasında sinir yaralanmaları meydana gelmektedir.
Sinir yaralanmaları ise felç gibi sorunları beraberinde getirmektedir. Bu duruma çoğunlukla operasyon anında yaşanan aksaklıklar neden olur. Son derece hassas bir bölgede gerçekleştirilen bel fıtığı ameliyatı, operasyon esnasında çevre dokulara zarar verilmesi riskini de içermektedir.
Bel fıtığı ameliyatı, günümüzdeki cerrahi işlemlerde başarı oranı en yüksek olan uygulamalardandır. Yapılan çalışmalara göre operasyon sonrası tam iyileşme oranı %90 olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla %90 oranında ameliyat sonrasında bel fıtığı tekrarlamaz ve kalıcı olarak ortadan kalkmaktadır.
Fakat bazı durumlarda hastanın genel sağlığına paralel olarak uygulama, kesin sonuçlar vermeyebilir. Bel fıtığı ameliyatından sonra fıtığın tekrardan nüksetme sıklığı yapılan çalışmalarda %5 ile %10 aralığında tespit edilmektedir.
Peki Bel fıtığı ameliyatı, çoğunlukla son aşama tedavi yöntemi olarak uygulanır. Cerrahi müdahaleden önce ilaçlı tedavi yöntemleri ya da fizik tedavi uygulanmaktadır. Bununla birlikte hastanın genel durumu, ameliyat gerekliliği hakkında son derece belirleyicidir.
Özellikle kalça, bel ve ayakta ağrılara neden olan bel fıtığı, ciddi düzeyde kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Öyle ki bu komplikasyonlar zaman içerisinde kişinin sağlıklı hareket etmesini dahi etkilemektedir.
Bu tarz durumlarda bel fıtığı ameliyatı, zorunlu olarak gereklidir. Belirtilerin şiddetlenmesi, ciddi komplikasyonlar gözlemlenmesi ve kişinin yaşam kalitesinin düşmesi durumlarında, uzman hekim önerisi ile cerrahi işlem uygun görülmektedir. Uzman hekim görüşleri ile cerrahi işlemin gerekliliği halinde vakit kaybetmeden ameliyat planlanması yapılmalıdır.
Diğer bir önemli nokta ise Bel fıtığı ameliyatı sonrasında, diğer cerrahi işlemlerde olduğu gibi mutlaka yeterli özen gösterilmelidir. Özellikle ameliyat sonrası ilk dönemde kesinlikle açık yaraların iyileşmesi adına hasta bakımına dikkat edilmelidir. Açık yaraların enfeksiyon kapması, daha ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.
Bununla birlikte ileri yaştaki kişilerde ameliyat sonrasında sürekli olarak yatmak, başka ciddi problemleri de beraberinde getirmektedir. Özellikle bacakların hareket etmemesi, pıhtılaşmaya neden olmaktadır. Dolayısıyla ameliyattan sonra sürekli olarak yatar pozisyonda bulunmak yerine, düzenli hareket etmekte ve egzersiz yapmakta fayda vardır.
Ayrıca uzman hekim önerileri ve tavsiyelerine yüksek düzeyde hassasiyetle özen gösterilmelidir. Hekim tarafından yapılan önerilere uyulmalı ve iyileşme süreci olabildiğince hızlandırılmalıdır.
